2000 Rupees Note Exchange: रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) 19 मे 2023 रोजी एक मोठा निर्णय घेतला होता. तो निर्णय 2000 रुपयांच्या नोटा चलनातून काढून घेण्याचा निर्णय होता. आरबीआयच्या या निर्णयानंतर लोकांमध्ये खळबळ उडाली आहे.
पुन्हा एकदा लोकांना 2016 च्या नोटाबंदीची आठवण येऊ लागली. पण यावेळी तशी परिस्थिती होताना दिसत नाही. यावेळी, नोटाबंदीमुळे बँकांबाहेर लांबच लांब रांगा दिसण्याची अपेक्षा नाही.
RBI ने लोकांना 2000 रुपयांच्या नोटा बदलण्यासाठी 4 महिन्यांची मुदत दिली आहे. आरबीआयच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, 23 मे 2023 पासून म्हणजेच आजपासून 30 सप्टेंबर 2023 पर्यंत तुम्ही 2000 रुपयांच्या नोटा बँकेत बदलू शकतील किंवा त्यांच्या बँक खात्यात जमा करू शकतील.
2000 नोटा बदलून घेण्यासाठी आरबीआयने बँकांना मार्गदर्शक सूचना जारी केल्या आहेत. यासाठी विशेष व्यवस्था करण्याचे आदेश बँकांना देण्यात आले आहेत.
बँकांना लोकांना कमीत कमी त्रास व्हावा आणि त्यांच्या नोटा बदलून किंवा जमा करता याव्यात यासाठी पुरेशी तयारी करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. आरबीआयच्या निर्देशानुसार, कोणतीही व्यक्ती कोणत्याही बँकेच्या जाऊन 2000 रुपयांची नोट बदलू शकते.
तुमच्याकडेही 2000 रुपयांच्या नोटा असतील आणि तुम्ही त्या बदलणार असाल तर तुमच्याकडे 30 सप्टेंबरपर्यंत वेळ आहे. बँकेत जाण्यापूर्वी काही महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घेतल्या पाहिजे.
2000 रुपयांच्या नोटा वैध आहेत का?
आरबीआयने आपल्या आदेशात स्पष्टपणे म्हटले आहे की 2000 रुपयांची नोट चलनातून बाहेर काढली जात आहे. नोट पूर्णपणे वैध आहे. तुम्हाला हव्या त्या ठिकाणी खरेदी, व्यवहार यासाठी तुम्ही या नोट्स वापरू शकता. ते घेणे कोणीही नाकारू शकत नाही.
2000 रुपयांची नोट बदलण्याचा नियम काय आहे?
ज्यांच्याकडे 2000 रुपयांची नोट आहे ते बँकेत जाऊन ती बदलून घेऊ शकतात. तुम्ही आजपासून म्हणजेच 23 मे 2023 पासून कोणत्याही बँकेत 20,000 रुपयांपर्यंत म्हणजेच 2000 च्या 10 नोटा बदलू शकता.
नोटा बदलायला पैसे असतील का?
नाही. 2,000 रुपयांची नोट बदलण्यासाठी कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही. बँकेत जाऊन तुम्ही कोणत्याही शुल्काशिवाय सहज नोटा बदलू शकता. बँकेचे कर्मचारी किंवा अधिकारी तुमच्याकडून कोणतेही शुल्क मागू शकत नाहीत. बँकेने नोट बदलण्याची सेवा पूर्णपणे मोफत ठेवली आहे.
ज्यांचे बँक खाते नाही ते ते कसे बदलतील?
ज्यांचे बँक खाते नाही ते देखील 2000 ची नोट बदलू शकतात. नोटा बदलण्यासाठी बँक खात्याची गरज नाही, असे आरबीआयने स्पष्ट केले आहे. तुम्ही कोणत्याही बँकेच्या शाखेत जाऊन 2000 च्या 10 नोटा बदलू शकता.
फक्त बँकांमध्येच नोटा बदलता येतील का?
बँक शाखांमध्ये जाऊन लोक या नोटा त्यांच्या खात्यात जमा करू शकतात. याशिवाय ते इतर नोटांसोबतही बदलू शकतात. ही सुविधा बँकांमध्ये 30 सप्टेंबर 2023 पर्यंत उपलब्ध असेल. आरबीआयच्या 19 क्षेत्रीय कार्यालयांमध्येही ही सुविधा उपलब्ध असेल.
2000 रुपयांच्या नोटा बदलण्याची काही मर्यादा आहे का?
आरबीआयने 2000 च्या नोटा बदलण्याची मर्यादा निश्चित केली आहे. आरबीआयच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, तुम्ही एका वेळी फक्त 20,000 रुपयांपर्यंतच एक्सचेंज करू शकता.
बँक खात्यात किती रक्कम जमा करता येईल?
जर तुम्ही तुमच्या बँक अकाउंटमध्ये 2 हजाराची नोट जमा केली तर त्यासाठी कोणतीही मर्यादा नाही. तुम्ही तुमच्या बँक अकाउंटमध्ये तुम्हाला पाहिजे तेवढे पैसे जमा करू शकता. बँकिंग डिपॉझिट नियमांनुसार, तुम्हाला 50,000 रुपयांपेक्षा जास्त ठेवींवर तुमचे पॅन-आधार कार्ड दाखवावे लागेल.
मी केव्हापासून जमा करू शकतो?
23 मे 2023 पासून तुम्ही बँकेच्या कामकाजाच्या वेळेदरम्यान बँकेत जाऊन कधीही तुमची नोट बदलू शकता. बँकेत जाण्यापूर्वी बँकेच्या सुट्ट्यांची माहिती घ्यावी. तुम्ही 30 सप्टेंबरपर्यंत 2,000 रुपयांच्या नोटा जमा आणि बदलू शकता.
तुमच्या बँकेच्या शाखेतूनच 2000 रुपयांची नोट बदलणे आवश्यक आहे का?
नाही. तुमचे बँक खाते नसले तरीही, तुम्ही बँकेच्या शाखेत जाऊन 2,000 रुपयांची नोट बदलून मिळवू शकता. तुम्ही कोणत्याही बँकेत जाऊन 2000 रुपयांची नोट बदलून घेऊ शकता. तुम्ही तुमचे बँक खाते फ्रीज केल्यास तुम्हाला फक्त तुमच्या बँकेच्या शाखेत जावे लागेल.
एखाद्याला 20000 रुपयांपेक्षा जास्त रोख रक्कम हवी असल्यास काय करावे?
तुम्ही कोणत्याही निर्बंधाशिवाय अकाउंटमध्ये पैसे जमा करू शकता. 2,000 रुपयांची नोट बँक खात्यात जमा करता येते. डिपॉझिट केल्यानंतर तुम्ही एटीएममधून पैसे काढू शकता.
बँकेने नकार दिल्यास काय करावे?
बँक तुम्हाला 2000 रुपयांची नोट बदलण्यास किंवा जमा करण्यास नकार देऊ शकत नाही. जर तुम्ही बँकेने ही नोट स्वीकारण्यास किंवा जमा करण्यास नकार दिला तर तुम्ही त्याबद्दल तक्रार करू शकता. ही नोट अजूनही चलनात असल्याचे आरबीआयने स्पष्ट केले आहे. ही नोट घेण्यास कोणी नकार दिल्यास त्याच्यावर कारवाई होऊ शकते.
कोणता फॉर्म भरावा लागेल?
एसबीआयसह अनेक बँकांनी सांगितले आहे की लोकांना 2000 रुपयांची नोट बदलण्यासाठी कोणताही फॉर्म किंवा स्लिप भरण्याची गरज नाही. लोक बँकेत जाऊन ते बदलून घेऊ शकतात.
कोणता ओळखपत्र पुरावा द्यावा लागेल?
नोटा बदलण्यासाठी लोकांना ओळखपत्र दाखवण्याची गरज नाही असे एसबीआयने स्पष्ट केले आहे.
2000 च्या नोटा का काढल्या?
दोन हजार रुपयांच्या नोटा आरबीआय कायदा 1934 च्या कलम 24 (1) अंतर्गत आणण्यात आल्याचे आरबीआयने म्हटले आहे. नोव्हेंबर 2016 मध्ये या नोटा बाजारात आल्या होत्या. 500 आणि 1000 रुपयांच्या जुन्या नोटा बंद झाल्यानंतर चलन आवश्यकतेमुळे या नोटा चलनात आल्या होत्या. त्या नंतर संपल्या होत्या. त्यामुळे 2018-19 मध्ये 2,000 रुपयांच्या नोटांची छपाई थांबवण्यात आली होती
2000 च्या नोटा कायदेशीर टेंडर राहतील का?
होय. आरबीआयने म्हटले आहे की 2,000 रुपयांच्या नोटा कायदेशीर निविदा म्हणून सुरू राहतील.
2000 च्या नोटांनी सामान्य व्यवहार करता येतात का?
होय. लोक व्यवहारासाठी 2,000 रुपयांच्या नोटा वापरणे सुरू ठेवू शकतात. जनता त्यांना पेमेंट म्हणून देखील घेऊ शकते. RBI ने लोकांना 30 सप्टेंबर 2023 पर्यंत बँकांमध्ये या नोटा जमा किंवा बदलून घेण्यास सांगितले आहे.
30 सप्टेंबर 2023 नंतर 2000 च्या नोटांचे काय होईल?
जे 30 सप्टेंबर 2023 पर्यंत 2000 च्या नोटा जमा करू शकणार नाहीत, त्यांना RBI कार्यालयात जाऊन त्या बदलून घ्याव्या लागतील. पण आरबीआयने याबाबत कोणतीही मार्गदर्शक तत्त्वे दिलेली नाहीत.
जर एखादी व्यक्ती 2000 ची नोट ताबडतोब बदलू किंवा जमा करू शकत नसेल तर काय करावे?
आरबीआयने पुरेसा वेळ दिला आहे. तुम्ही तुमच्या सोयीनुसार 4 महिन्यांच्या आत म्हणजेच 30 सप्टेंबरपर्यंत ते जमा करू शकता किंवा बदलू शकता.
ज्येष्ठ नागरिक आणि दिव्यांगांसाठी काय सुविधा आहेत?
बँकांनी वृद्ध आणि दिव्यांगांसाठी विशेष व्यवस्था केली आहे. यासाठी विशेष व्यवस्था करण्याच्या सूचना बँकांना देण्यात आल्या आहेत.
नोट्स जमा करण्याची शेवटची तारीख काय आहे?
2000 ची नोट बदलण्याची किंवा जमा करण्याची अंतिम तारीख 30 सप्टेंबर आहे.
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.
दैनिक गोमन्तक आता सर्व सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर. ताज्या घडामोडींसाठी फेसबुक, इन्स्टाग्राम, ट्विटर, शेअर चॅट आणि टेलिग्राम आम्हाला फॉलो करा. तसेच, दैनिक गोमन्तकच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.
