Energy conservation: भविष्यासाठी वीजसंवर्धन ही काळाची गरज

Energy conservation: आजच्या आधुनिक युगात वीज आणि दैनंदिन जीवन हे एकमेकांच्या हातात हात घालून पुढे जात आहे. आजच्या तंत्रज्ञानाच्या युगात विजेशिवाय आपण जीवनाची कल्पनासुद्धा करू शकणार नाही. काही तासांसाठी वीज गेल्यास आमचा जीव कसावीस होऊन जातो. विजेची मागणी दिवसेंदिवस वाढत चालली आहे. गोव्यात हीच परिस्थिती निर्माण झाली आहे. त्यासाठी वीज संवर्धन केले पाहिजे, परंतु सध्या हे होत असल्याचे दिसत नाही. मात्र भविष्यासाठी ही काळाची गरज आहे.

आपल्या जीवनशैलीमध्ये एवढे बदल झाले आहेत की, आम्हांला प्रत्येक गोष्टीत विजेची सवय झाली आहे. आजदेखील नागरिक आपल्या घर आणि कार्यालयाच्या सजावटीसाठी विद्युत दिव्यांचा वापर करतात. निवासी संकुलांमध्ये एक पाऊल पुढे जाऊन विद्युतीकरण केले जात आहे. राज्यात गेल्या 10 वर्षांत निर्माण केलेल्या अत्याधुनिक साधनसुविधांमध्येदेखील रोशणाईचा वापर केला गेला आहे.

गोव्यातील भव्य असा पूल म्हणजे अटल सेतू, त्याचे अत्याधुनिक पद्धतीने विद्युतीकरण केले आहे. पर्यटकांना तसेच स्थानिक गोमंतकीयांसाठीही ते आकर्षण ठरत आहे. हल्लीच्या काळात गोव्यात आधुनिक जीवनशैलीत वाढ झाली असून मोठ्या आकाराची घरे बांधली जात आहे. त्यातील इंटेरिअर डिझाइन आणि आर्किटेक्चरच्या पैलूंवर लक्ष केंद्रित केल जातआहे.

यामध्ये केवळ भव्य घरांची रचनाच नाही, तर अतिरिक्त सर्जनशील दिवे, गॅरेज दिवे, पायऱ्यांचे दिवे आणि बरेच काही यासह अशा घरांना भव्य आणि मंत्रमुग्ध करण्यात मदत करू शकेल अशा आतील वस्तूंचा समावेश आहे. गेल्या दहा वर्षांत मोठी आलिशान घरे आणि रहिवासी संकुल यांत झपाट्याने वाढ झाली आहे.

नागरिकांना आपली जीवनशैली उत्तम बनवण्यासाठी दिवाणखान्यातील फक्त एक ट्यूबलाइट आता पुरेशी वाटत नाही. नवीन फॅन्सी झुंबर आणि छतावरील दिवे तळपत आहेत. मॉड्यूलर स्वयंपाकघरात प्रत्येक डब्यावर प्रकाश टाकणारे दिवे आहेत. त्यामुळे याचा परिणाम वीज मागणीवर होत आहे. नवीन घरे आणि रहिवासी संकुल बांधले जात असल्याने त्यातील विजेची मागणीदेखील वाढत आहे.

नवनवीन तंत्रज्ञान, भविष्यकालीन संरचना आणि अंतर्गत रचनांसह घरात राहणाऱ्या कुटुंबाच्या सोयीनुसार घरांच्या उज्ज्वल भविष्याची वाट पाहत आहेत. 50 फ्लॅट्ससह चार ते पाच इमारती असलेले निवासी संकुल संपूर्णपणे व्यापलेले आहे. यासह आजूबाजूचा परिसर एक मोठी बाग, पथदिव्यांच्या रांगा, आवश्यक असलेले अंतर्गत रस्ते, व्यायामशाळा, चित्रपटगृह, संगीत कक्ष यासारख्या सुविधा आणि अगदी वाहन चार्जिंग पोर्ट या आधुनिक गरजा आहेत.

वास्तुविशारदांच्या म्हणण्यानुसार घरे आणि जीवनशैली व्यक्तिमत्त्वांचे चित्रण करतात. चांगली प्रकाशयोजना आणि पुरेशी रोशणाई केवळ मानवी मनावरच प्रभाव पाडतो, तसेच अशा घरांमध्ये राहणाऱ्या व्यक्तीचे प्रतिबिंबदेखील दर्शवते. नागरिकांच्या मानसिकतेवर आणि जीवनशैलीवर अवलंबून प्रत्येक जागेची आवश्यकता असते, ती अतिशय वैयक्तिक बनवते.

परंतु नागरिकांच्या इच्छेची पर्वा न करता, काही सामान्य मार्गदर्शक तत्त्वे आहेत ज्यांचे पालन आम्ही घराच्या रोशणाईचे नियोजन करताना करतो. व्यावसायिक सल्ला आणि मते असूनही, परिणाम नेहमी त्या घरांमध्ये राहणाऱ्यांच्या समाधानावर केंद्रित असतो. खरे सांगायचे तर, घरासारख्या वैयक्तिक जागेसाठी लागणारा वेळ आणि प्रयत्न, त्यात राहणाऱ्यांसाठी दैनंदिन दिनचर्या कशी असेल, हे सर्व त्यांच्या मानसिकतेशी जुळते.

क्षेत्रातील व्यावसायिक म्हणून नेहमी मते आणि सल्ले देतो, परंतु आमच्यापैकी अनेकांचा असा विश्वास आहे की, ग्राहकांच्या गरजा आणि मुख्यतः इच्छेवर सर्वकाही अवलंबून आहे, कारण शेवटी तेच तेथे वास्तव्य करणार आहेत. मोठ्या घरांमध्ये ज्यांना अंगण, बाग, घरामागील अंगण आणि व्हिला, बंगला किंवा रॉ हाउसच्या इतर प्रत्येक कोपऱ्यासाठी सजावटीच्या प्रकाशाची आवश्यकता आहे. ते अधिक मंत्रमुग्ध, स्वागतार्ह आणि सुंदर बनवण्यासाठी अतिरिक्त विजेचा वापर केला जात आहे.

केवळ निवासी घरांसाठीच नव्हे तर निवासी संकुलांसाठीही आधुनिक प्रकाश आणि रचना असलेल्या सुंदर प्रकाशाच्या घरात राहण्याची प्रत्येकाची इच्छा आहे. परिणामी आज विजेची मागणी वाढत असल्याने भविष्यात लोड शेडिंगमुळे वीज गायब होण्याचे प्रकार दररोजचे होऊन जाणार आहेत, असा अंदाज व्यक्त केला जात आहे.

पुरेसा उजेड हा एखाद्या व्यक्तीच्या मानसिकतेवर आणि चांगल्या घराच्या विचारप्रक्रियेवर मानसिक परिणाम करणारा घटक आहे. एक चांगली उजळलेली जागा नेहमी नागरिकांच्या मानसिकतेवर खूप सकारात्मक प्रभाव पाडते आणि त्यामुळे वास्तुविशारद अशा जागा तयार करण्याचा प्रयत्न करतात ज्यामध्ये खिडक्या आणि इत्यादींमधून नैसर्गिक प्रकाश पडेल. सूर्यास्तानंतर घर अधिक उजळले पाहिजे.

प्रदीपन आणि प्रकाशयोजना जे अनेकदा नैसर्गिक प्रकाशासारखे सकारात्मक वातावरण निर्माण करते. आधुनिक जीवनशैली ही एक प्रवृत्ती बनत गेली आहे. नागरिकांना प्रकाशमय ठिकाणी राहण्याच्या इच्छेला ही जीवनशैली प्रोत्साहन देत आहे. एका प्रकारची ओळख चांगल्या उजळलेल्या घरांमध्ये आढळते. नवीन संशोधनाच्या दिव्यांचा जास्त वापर केल्याने आरोग्यासही फायदे मिळतात, तर उत्तम प्रकाश असलेल्या घरांमध्ये उत्साहाचे वातावरण निर्माण करतात.

मेंदूतील एंडोर्फिन आणि सेरोटोनिनद्वारे उत्सर्जित होणारी सकारात्मकतादेखील वाढते. आत आणि बाहेर जास्त प्रकाश असलेली घरे आपल्या झोपेच्या चक्रात आणि शारीरिक प्रक्रियेस मदत करतात. त्यामुळे, लोकांना आनंददायी देखावा आणि सकारात्मक परिणाम देणाऱ्या घरांची अधिक इच्छा असते. व्यावसायिक संरचना पुरवण्यापासून, निवासी घरांना वीज पुरवठ्यावरही तेच लक्ष द्यावे लागेल.

विजेचा सततचा तुटवडा, वीज कपात आणि यासारख्या गोष्टी निवासी क्षेत्राला मागे खेचू शकतात. गोव्याची विजेची मागणी नेहमीच मोठी आहे आणि अशा घडामोडींमुळे मागणी दिवसेंदिवस वाढत आहे. म्हणूनच, शाश्वत वीज ही अत्यावश्यक आहे आणि त्यावर लवकरात लवकर उपाय शोधणे आवश्यक आहे.