काही दूरदर्शी कलाकार नेहमीच भाषेचे महत्त्व समजत असतात, त्याकाळीदेखील हिंदी आणि उर्दू यांच्यादरम्यान पसरवले जाणारे विष दूर करण्यासाठी अनेकांकडून प्रयत्न केले गेले. 1920 च्या दशकात एका संघटनेने धर्माच्या आधारावर होणाऱ्या भाषेच्या राजकारणाविरूद्ध आणि दोन्ही भाषांच्या संवर्धनासाठी आवाज उठवायला सुरुवात केली. साहित्यात भाषेचे गट तयार होत होते. काही कलाकार अजूनही या भांडणाशी झगडत आहेत. अशा लेखकांची यादी खूप लांबली आहे, ज्यांनी हिंदी आणि उर्दूमधील द्वेषपूर्ण राजकारण जाहीरपणे उघड करण्यासाठी बरेच प्रयत्न केले आहेत.
ही इंग्रजांची युक्ती आहे साहिबान!
बंगालमधील आपली मुळे मजबूत केल्यावर, इस्ट इंडिया कंपनीने फोर्ट विल्यममध्ये मदरसा आलिया उघडली. मिर्झा गालिब तिथे पोचले जेणेकरुन ते बंगालचे सर्व लेखक व विद्वानांशी बोलू शकतील. मिर्झा तिथे पोहोचल्यावर मौलवी साहेबांनी उद्गार काढत होते, "ब्रिटिश किती उदार आहेत की फोर्ट विल्यमच्या ओरिएंटल कॉलजे मध्ये हिंदी व संस्कृतसाठी नवीन विभाग उघडला." इथल्या मुस्लिमांना उर्दू, पर्शियन आणि अरबी व हिंदूंना हिंदी आणि संस्कृतमधून प्रशिक्षण दिले जात आहे ..
इतिहास दाखवते की गालिबला दूरदृष्टी होती. जेव्हा 1947 मध्ये भारताची फाळणी झाली आणि पाकिस्तानची स्थापना झाली तेव्हा हे प्रकरण हिंदू आणि मुस्लिम यांच्यात द्वेषामुळे झाले असल्याचे सर्वांनाच स्पष्टपणे वाटले, परंतु या द्वेषाचे बीज इंग्रजांनी शतकांपूर्वी पेरलेल्या भाषेच्या वाटणीत होते.
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.